Zes misvattingen over het heelal die iedereen gelooft – Deel 2

Gisteren zijn we begonnen met het rechtzetten van de grootste misvattingen over het heelal die iedereen gelooft. Deel 1 kan hier gelezen worden – vandaag gaan we verder met Deel 2. Vergeet de science fiction, zo zit het echt!

#3 Meteorieten zijn heet

Stel je voor: een meteoriet landt in je tuin – nu, op dit moment. Natuurlijk zal je direct naar buiten rennen, waarna je het ruimtesteentje ziet liggen in z’n eigen kleine kratertje.

Zou je het aanraken?

Ben je gek geworden? Je moet dat kreng eerst laten afkoelen, zeker? Meteorieten vliegen immers met staarten van vuur door de dampkring. Je ziet het in iedere rampenfilm – neem bijvoorbeeld de scene uit Armageddon, waarin New York gebombardeerd wordt door een vurige regen van meteoren, die tot ontploffing komen zodra ze de grond raken.
Natuurlijk is Armageddon niet bepaald een wetenschappelijk accurate rolprent, maar bij die ene scene hebben ze het bij het rechte eind – als een meteoor landt, dan vind je een verschroeide en rokende krater, toch? Nou nee! Maar hoe zit het dan echt?

De realiteit:

De ruimtestenen in kwestie hebben miljarden jaren lang doorgebracht in de ongelooflijk koude ruimte, waar de temperatuur vaak niet boven de -200 graden uitkomt. Zodra ze onze dampkring binnendringen, hebben ze slechts een paar minuten nodig om de grond te raken, als gevolg van hun extreem hoge snelheid. Dat betekent dat Michael Bay (de regisseur van Armageddon) gigantisch uit z’n nek lult, want meteoren hebben simpelweg niet genoeg tijd om verzengend heet te worden. Feitelijk zijn ze normaal gesproken lauw zodra inslaan. Als je dus een zojuist gearriveerde meteoriet aantreft tussen je begonia’s, dan kun je ‘m gerust oprapen. Weet je dat ook weer 

Maar wacht even: hoe zit het dan met vuurballen? Olaf van Kooten kan zeggen wat-ie wilt, maar vuurballen staan wel degelijk “in brand”! Akkoord, maar zo’n vuurbal heeft weinig van doen met de fysieke meteoor zelf. De vlammen de we zien, zijn niet afkomstig van de ruimtesteen, maar van de lucht die voor het object (met een ongelooflijke snelheid) wordt samengedrukt. Dit is het gevolg van ram pressure, een begrip waar helaas geen Nederlandse versie voor bestaat. In principe heeft de meteoor voortdurend een “laag” van lucht om zich heen hangen, die wordt samengedrukt en verhit tot het punt waarop het in de fik vliegt. Natuurlijk wordt de meteoor zelf hierdoor verhit, maar aangezien de buitenlagen toch weggeblazen worden bij een inslag, maakt dat niet uit.

Dus, de volgende keer dat een meteoriet door je dak komt zetten, om tot rust te komen in je luie stoel, dan kun je ermee doen wat je wilt. Desnoods lik je ‘m af, kan mij het schelen. Je zal je bek niet verbranden, ik beloof het!

#2 Mensen exploderen in het vacuüm van de ruimte

Het lijkt een ongelijke strijd. In de ene hoek staat de uitdager: het vacuüm van de ruimte – de ultieme vijandige omgeving. Tot de tanden toe gewapend met een koude en zwarte haat tegen alles wat leeft. In de andere hoek staat de Mens: een nietig, vochtig wezen dat gemaakt is uit warmte, zachtheid en inwendige druk.

We weten allemaal hoe dit zal eindigen, met dankt aan talloze B-films en low-budget tv-shows: als je zonder ruimtepak de ruimte in gaat, dan ontplof je waar je bijstaat. BAM! Het verschil tussen je inwendige lichaamsdruk en de uitwendige vacuümdruk is zo gigantisch, dan je in een oogwenk binnenste buiten wordt gekeerd. Je ogen ploppen uit je schedel, zoals je kunt zien in Total Recall in zelfs in The Simpsons (in deze aflevering).

De meeste mensen nemen aan, dat als de druk naar buiten groter is dan de druk naar binnen, het geheel dan ontploft als een ballon die te hoog in de dampkring terecht komt. Meestal is dat ook zo. Dus als je een mens buiten de dampkring brengt, zegt-ie na een paar seconden splat! Geen prettig gezicht! Maar maak je geen zorgen: als je iemand zonder ruimtepak in de ruimte ziet zweven, kun je je eten gewoon binnen houden. Maar hoe zit het dan echt?

De realiteit:

Feitelijk had Stanley Kubrick het bij het juiste eind in z’n scifi-klassieker 2001: A Space Odyssey, toen astronaut Bowman een ruimtewandeling overleefde zonder z’n helm. Natuurlijk kun je niet de hele dag zonder helm door de ruimte zweven, je zal immers toch moeten ademen. Maar je hoofd zal niet klappen als een ballon, echt niet!

Wij mensen hebben, gelukkig genoeg, allerlei zaken die ballonnen niet hebben. De belangrijkste zijn een huid en een bloedsomloop. De eerste doet z’n werk op het gebied van het beschermen en vasthouden van je lichaam ZO goed, dat de effecten van explosieve decompressie verwaarloosbaar zijn. Ondertussen heeft je bloed een dusdanig groot aanpassingsvermogen, dat je bloed rustig zal blijven stromen, in plaats van te koken. Zelfs bevriezen is geen direct probleem, aangezien er weinig materiaal voorhanden is om je lichaamswarmte te absorberen.

Je grootste probleem zal simpelweg zuurstof-gerelateerd zijn. Als je te lang zonder helm rondzweeft, zullen je longen gaan inklappen op dezelfde wijze als bij scubaduikers die te snel naar het oppervlak stijgen.

Dit alles wil niet zeggen dat je alleen maar een zuurstoffles en een duikbril nodig hebt om te overleven in de ruimte. Uiteindelijk ga je wel degelijk hartstikke dood – het is alleen niet zo hilarisch om naar te kijken.

#1 De maan heeft een permanent donkere kant

Wel, dit is een gevalletje “basisschool-sterrenkunde”, toch? De maan heeft een donkere kant die minder zonlicht ziet dan het gemiddelde achterwerk. Het is een bevroren en duistere woestenij, dat eeuwig is gedoemd het zonder kosmische warmtebron te doen. Als gevolg hiervan is de donkere kant van de maan een plek vol mythen, mysterie en angst – een plaats die zowel geschikt is om Transformer-technologie te verbergen, als om vage, progressieve muziek te inspireren. Er klopt helaas geen ene zak van. Maar hoe zit het dan echt?

De realiteit:
Er is geen donkere kant van de maan, evenmin dat er een donkere kant van de aarde is. Het is waar dat de maan altijd met dezelfde kant naar de aarde wijst…naar de aarde wijst, NIET naar de zon! Verduisteringen buiten beschouwing gelaten, zal de achterkant van de maan evenveel licht ontvangen als de voorkant, alleen op andere tijdstippen. Dit fenomeen wordt door wetenschappers soms wel “nacht” genoemd.

Helaas zien we de achterkant nooit, maar dat wil niet zeggen dat het daar altijd donker is. Dat is dezelfde logica die babies gebruiken, als je je gezicht achter je handen verstopt. “Ik kan het niet zien? Dan is het er niet!”.

Zo, dat was het weer voor vandaag. Hopelijk ben je nu een stuk wijzer geworden! Bovendien kun je met deze feitjes een goede beurt maken op feestjes en partijen. Adios!

Bron: Cracked